سیستم ترمزگیری خودروها اغلب از دو نوع دیسکی و کاسه ای است، هر کدام از این دو نوع دارای ویژگی های خاصی هستند که این ویژگی ها موجب می شوند اجزای تشکیل دهنده آن ها با هم متفاوت شوند.

سیستم ترمزگیری خودروها دارای طیف چندان وسیعی نیست و در بیش تر خودروهایی که این روزها تولید می شود شاهد به کارگیری ترمزهای دیسکی (Disc) و کاسه ای (Drum) هستیم.

سیستم ترمزگیری چگونه کار می کند؟

سیستم ترمزگیری خودروها براساس جریان هیدرولیکی و یا پنوماتیکی کار می کنند، که البته بیش تر خودروهای سواری و شخصی از نوع هیدرولیکی هستند و برای انتقال قدرت ترمزی در آن ها از روغن ترمز استفاده می شود.

با فشار دادن پدال ترمز، بوستر ترمز فعال می شود و کمک می کند نیروی زیادی برای ترمزگیری نیاز نداشته باشید. سپس روغن ترمز با فشار از طریق لوله ها به کلیپر ترمز می رسد و پیستون های پشت کلیپر، لنت ترمز را به سمت دیسک هل می دهند. در پایان ، لنت ترمز در اثر اصطکاک با دیسک از سرعت آن می کاهد و به این ترتیب، از سرعت خودرو کاسته می شود.

حتماً بخوانید:

لنت ترمز خودرو و انواع آن

نحوه کار بوستر ترمز (Brake Booster)

کلیپر ترمز Brake Caliper

ترمز کاسه ای (Drum Brake) چگونه کار می کند؟

ترمز کاسه ای نسبت به ترمز دیسکی عمر بیش تری دارد و از گذشته های بسیار دور بر روی خودروها نصب می شد. این مکانیزم از طریق اصطکاک بین لنت ترمز و کاسه کار می کند، به این ترتیب که کلیپر به کاررفته در کاسه چرخ، لنت های کفشکی (Shoe) را به سمت کاسه چرخ هدایت می کند و در نهایت، در اثر اصطکاک بین لنت و کاسه از سرعت خودرو کاسته می شود.

مزایای ترمزهای کاسه ای

1. این نوع از ترمزها در مقایسه با ترمزهای دیسکی هم‌اندازه (دارای قطر یکسان) می توانند قدرت ترمزی بیش تری تولید کنند.
2. عمر این ترمزها نسبتاً بیش تر است، زیرا در ترمزهای کاسه ای نیروی ترمزی در مساحت بیش تری به کاسه اعمال می شود و به همین دلیل فشار کم تری به کاسه می آید.
3. ساخت و تولید این ترمزها نسبت به ترمزهای دیسکی ارزان تر تمام می شود.
4. به علت ممان اینرسی بالای کاسه چرخ، نیروی ترمزی کم تری نیاز است.
5. لنت های کفشکی قابلیت این را دارند تا دوباره بر روی آن ها لنت قرار گیرد و مجدداً از آن ها استفاده کرد.
6. نیاز به تعویض کاسه چرخ تقریباً وجود ندارد، اما دیسک ها هر چند وقت یک بار باید تعویض شوند.
7. به علت پوشش کامل، اجزای سیستم ترمزگیری از گل، خاک، سنگ ریزه و رطوبت زیاد در امان هستند.

معایب ترمزهای کاسه ای

1. به علت این که تقریباً جریان هوایی درون کاسه چرخ وجود ندارد، دمای درون آن هنگام ترمزگیری های شدید به شدت افزایش می یابد و شما هنگام ترمزگیری به دلیل کمی تغییر شکل در کاسه احساس لرزش می کنید.
2. در ترمزگیری های شدید به علت افزایش قطر کاسه چرخ نیاز است پدال ترمز را بیش تر فشار دهید.
3. گرمای زیاد تولیدشده در این سیستم می تواند موجب بخار شدن روغن ترمز شود.
4. زمان تعویض لنت های ترمزهای کاسه ای در مقایسه با ترمزهای دیسکی بیش تر است.

ترمز دیسکی (Disc Brake) چگونه کار می کند؟

ترمزهای دیسکی برای عملکرد خود از کلیپر استفاده می کنند که این کلیپرها لنت ترمز را توسط پیستون های خود به دیسک نزدیک می کند و در اثر اصطکاک بین لنت و دیسک از سرعت دیسک و سپس از سرعت چرخ کاسته می شود. به طور کلی، این ترمزها به‌روزتر هستند و در بیش تر خودروهای روز برای هر چهار چرخ از این نوع سیستم ترمزگیری استفاده می شود.

در سیستم ترمزگیری کاسه ای تقریباً تنوعی در کاسه به کاررفته وجود ندارد، اما در ترمزهای دیسکی شاهد انواع مختلفی از دیسک ها هستیم که هر کدام از آن ها ویژگی خاصی دارند و در خودروهای خاص از آن ها استفاده می شود.

حتماً بخوانید: انواع دیسک های ترمز و ویژگی های آن ها

مزایا ترمزهای دیسکی

1. قطر دیسک های به کاررفته در خودروها در مقایسه با قطر کاسه ها بیش تر است و به همین دلیل، این ترمزها نسبت به ترمزهای کاسه ای عملکرد بهتری دارند.
2. عملکرد این ترمزها در شرایط بد جوی بهتر است، زیرا در فضای باز قرار دارند و می توانند به سرعت خشک شوند.
3. این نوع به دلیل آزاد بودن و نداشتن پوشش به سرعت تمیز می شود و از انباشت گرد لنت در آن خبری نیست.
4. تبادل حرارتی در این ترمزها بسیار بالاست و به همین دلیل نیازی به فشار ترمزی بالا در شرایط حاد نیست.

معایب ترمزهای دیسکی

1. گران تر بودن این ترمزها به دلیل گران تمام شدن هزینه های ساخت و همچنین گران تر بودن لنت های این مدل ترمز (Brake Pads) است.
2. وزن کلی این ترمزها نسبت به ترمزهای کاسه ای بیش تر است و این قضیه بر میزان مصرف سوخت کمی تأثیر می گذارد.
3. تعویض لنت در این ترمزها ساده تر است، اما تعمیر کلیپر و لوازم کلیپر آن نسبت به کاسه ای سخت تر است.

نتیجه گیری

به طور کلی، عملکرد ترمزهای دیسکی نسبت به ترمزهای کاسه ای بهتر است و به همین دلیل است که از این ترمزها در خودروهای روز استفاده می شود، اما در چند سال اخیر شاهد بودیم که در خودروهای داخلی عقب‌گرد صورت گرفته است و خودروهایی که ترمز دیسکی داشتند به ترمزهای کاسه ای مجهز شده اند تا هزینه تمام شده برای تولیدکننده کاهش یابد. این مسئله می تواند افت کیفیت محصولات جدید و عدم توجه به ارزش مشتری توسط این شرکت ها را نشان دهد. البته باید گفته شود که دو نوع سیستم ترمزگیری نام برده قابلیت این را دارند که با ABS و دیگر آپشن های امنیتی مربوط به ترمز کار کنند و از این بابت مشکلی وجود ندارد.

محمد جبارزاده شیاده

پایگاه خبری اسب بخار