با حمله روسیه به اوکراین تحریم های گسترده ای علیه این کشور وضع شد که یکی از سنگین ترین‌شان صنعت خودرو این کشور را شامل می شد.

تحریم های همه جانبه موضوعی آشنا برای ما ایرانیان است و حالا روسیه هم کم کم با این مشکل روبه‌رو می شود. اگرچه دولت‌مردان روسیه می دانستند پس از حمله به اوکراین قرار است تحریم هایی سنیگن را متحمل شوند، اما شاید هیچ کس تصور نمی کرد بار این تحریم ها به این حد زیاد باشد. صنعت خودرو روسیه این روزها حال و روز خوبی ندارد و تحریم ها باعث شده است واردات قطعات به این کشور عملاً غیرممکن شود. این موضوع باعث شده است هم تولید خودرو در این کشور دچار چالش شود و هم دارندگان خودرو در تأمین قطعات خود مشکل داشته باشند.

صنعت خودروی روسیه در مسیری معکوس

کمپانی رنو ۶۸ درصد از خودروسازی روسیه با نام AvtoVAZ را در اختیار داشت که محصولات اصلی و استراتژیک بازار روسیه نظیر لادا را تولید می کرد. با وضع تحریم ها و خروج رنو کار برای تولید لادا سخت تر شد. تأمین قطعات برای کمپانی لادا در این روزها به اندازه ای غیرممکن شده است که حالا آن ها نسخه ای جدید از لادا گرانتا را معرفی کرده اند که کلاسیک نام دارد. این نسخه با قطعات داخلی روسیه تولید می شود و بسیاری از ویژگی های خودروهای روز دنیا را (حتا در استحکام بدنه) ندارد و قیمت آن با تبدیل روبل به دلار آمریکا، تنها ۱۳ هزار دلار است.

نام کلاسیک برای لادا گرانتا اصلاً به ظاهر آن اشاره ندارد، بلکه عقب‌گرد محصولات روسیه را نشان می دهد. در این خودرو خبری از ترمزهای ABS، ایربگ سرنشین و سیستم تهویه نیست. یک پیشرانه ۱٫۶ لیتری ۴ سیلندر ۹۰ اسب بخاری را در گرانتای کلاسیک داریم که حتا استانداردهای روز اروپا را پاس نمی کند و استانداردهای آلایندگی این پیشرانه مختص به سال ۱۹۹۶ است. البته صنعت خودروی روسیه اصلاً در حد و اندازه های بزرگان خودرو نبود، اما در این شرایط، آن ها هم از نظر امکانات و هم از نظر استانداردهای آلایندگی عقب‌گردی ۲۰ ساله را تجربه می کنند و این موضوع به طور خاص به ضرر مصرف کنندگان این خودروها خواهد بود.

کارشناسان مسائل سیاسی و صنعتی، این حرکت روسیه را یکی از تاکتیک های جنگ سرد این کشور می دانند که قبلاً هم در اتحاد جماهیر شوروی دیده می شد. در این تاکتیک، دولت‌مردان کیفیت و ایمنی را قربانی تهاجمی می کنند که موجب وضع تحریم ها شده است. گزارش های غیررسمی حاکی از آن است که لادا به عنوان یکی از تولیدکنندگان اصلی روسیه قصد دارد برای دیگر محصولاتش هم نسخه هایی غیر استاندارد را به همین منوال تولید کند که البته برای تولید این خودروها همیشه بهانه ای به نام تحریم وجود دارد و حرفی از عامل وضع این تحریم ها، یعنی حمله به اوکراین نمی آید.

وضعیت اسفناک تأمین قطعات یدکی

وضعیت برای کسانی که مالک خودروهای روسی هستند هم بسیار سخت شده است، چراکه حالا تأمین قطعات با چالش تحریم ها روبه‌روست. با این شرایط، هزینه تعمیر و زمان تأمین قطعه بسیار بالا رفته و مالکان خودروها را با مشکل روبه‌رو کرده است. این نکته تنها در مورد خودروهای روسی نیست و مالک چهار تاکسی اشکودا در روسیه در این خصوص به گاردین گفت: «اگر خودروی شما خراب شود نمایندگی ها به کار نمی آیند و انتظار برای تأمین قطعه در مکانیکی های مستقل می تواند تا چند ماه طول بکشد!»

براساس گفته های این مرد روس، سایت های فروش قطعات در روسیه سعی کرده اند فاصله های قیمتی را بر هم زنند، اما ماهیت بازار قطعات به شکلی است که بسیاری در این فضا خرید نمی کنند. تأمین قطعات به قدری در روسیه مشکل شده که ممکن است برخی قطعات اساسی قیمتی بالاتر از خود خودرو داشته باشد! علاوه بر این، دزدی قطعات هم در روسیه با این روند بیش تر شده است و اکثر قطعاتی که در بازار پیدا می شود دزدی هستند.

تحریم، یک غول بی شاخ و دم

قطعاً ما به خوبی شرایط این روزهای روسیه را درک می کنیم، اگرچه زیرساخت های قوی تر خودروسازی و بازار گسترده تری را در این کشور نسبت به ایران داریم اما نمونه روسیه نشان می دهد که تحریم می تواند هر بازار و صنعتی را در هر ابعادی فلج کند. جهان امروز به سمتی می رود که صنایع نمی توانند بدون تعامل بین المللی به حیات خود ادامه دهند و شرایط امروز صنعت خودروی روسیه نشان می دهد که جملاتی شبیه به «تحریم ها بی اثرند» و یا «تحریم ها فرصت هستند» را می توان کلیشه هایی عوام پسند دانست که در اکثر موارد صحیح نیستند. در مجموع، بار تحریم های همه جانبه چه در ایران و چه در روسیه و یا هر نقطه دیگر از این کره خاکی در نهایت بر دوش مصرف کننده و یا به زبان ساده تر مردم عادی جامعه است. به امید روزی که تحریم های این چنینی را در ایران و در هیچ کشور دیگری نبینیم.

محمدرضا پاداش

پایگاه خبری اسب بخار

منبع: Carscoops – The Guardian