دریچه گاز (Throttle Body) موتور خودرو یکی از بخش های سیستم مکش موتور خودروهاست که میزان هوای ورودی به موتور را می توان با آن تنظیم کرد و به همین دلیل این قطعه یکی از مهم ترین قسمت های بخش مکش و تنفس موتور است که در صورت نبود آن عملاً موتور نمی تواند کار کند.

موتور خودرو برای عملکرد خود به بخش های مختلفی نیاز دارد تا آن را از جهات مختلف تغذیه کند. سیستم سوخت رسانی، سیستم برقی و جرقه زنی و بخش مکش از جمله سه بخش مهم تغذیه کننده موتور خودروها هستند که در صورت عمل نکردن هر کدام از آن ها موتور از کار می افتد و نمی تواند توان تولید کند.

بخش مکش یا تنفس موتور (intake) چیست؟

این روزها در بخش تنفس موتور شاهد دو نوع متفاوت برای خودروها هستیم، یکی سیستم تنفس طبیعی یا Natural Aspirated و دیگر سیستم پرخورانی یا Forced Induction که در نوع تنفس طبیعی از فشار محیط برای ورود هوا به موتور استفاده می شود و در نوع پرخورانی از توربوشارژر یا سوپرشارژر استفاده می شود تا هوای ورودی با فشاری بیش تر از فشار محیط وارد موتور شود.

جدا از دو نوع تنفس طبیعی و پرخوران شده، بخش مکش خودرو از قسمت های دریچه گاز، فیلتر هوا، منیفولد و تعدادی لوله انتقال تشکیل شده است که همه این ها با هم مجموعه تنفس موتور خودرو را تشکیل می دهد.

دریچه گاز (Throttle Body) چیست؟

این بخش از مجموعه مکش موتور خودرو مانند یک شیر عمل می کند که با میزان گشایش های مختلف خود اجازه عبور هوا را به منیفولد هوا می دهد و می تواند به دو طریق برقی و مکانیکی به پدال گاز (Accelerator Pedal) خودرو متصل باشد.

دریچه گاز موتور خودرو در کدام قسمت قرار می گیرد؟

در خودروهای قدیمی که کاربراتوری بودند دریچه گاز و کاربراتور کنار هم نصب می شدند، زیرا در این مدل از خودروها برای پاشش سوخت به موتور نیاز بود تا میزان هوای واردشده به موتور مقدار سوخت مورد نیاز را تأمین کند و از آن جایی که از سنسور خبری نبود، مقدار هوای عبوری از دریچه، مکش مورد نیاز را از کاربراتور انجام می داد، اما در خودروهای انژکتوری که سیستم تزریق سوخت در منیفولد ورودی قرار دارد (Port Injection) و یا به صورت مستقیم به درون محفظه احتراق تزریق می شود (GDI) این دریچه بین فیلتر هوا و منیفولد قرار می گیرد.

حتماً بخوانید: بررسی و مقایسه موتورهای MPI و GDI

چند نوع دریچه گاز موتور خودرو وجود دارد؟

دریچه گاز برقی (Wire Connection)

این نوع از دریچه ها با استفاده از یک سروو موتور (Servo Motor) کار می کنند که دستورات مورد نیاز برای میزان گشایش را از ECU دریافت می کند. در این نوع از دریچه ها میزان فشرده شدن پدال گاز با جریان الکتریسیته و به صورت دیتای الکترونیکی به ECU منتقل می شود و ECU با توجه به وضعیت موتور دستور دقیق میزان گشایش را به سروو موتور می دهد و دریچه مطابق با آن باز می شود.

دریچه گاز سیمی (Cable Connection)

در این نوع، ارتباط بین دریچه و پدال گاز با یک سیم فلزی برقرار می شود و به هر میزان که شما پدال گاز را فشار دهید دریچه نیز به همان میزان باز می شود. به این ترتیب، ECU نمی تواند در میزان گشایش دریچه دخالت کند و به همین دلیل، دارندگان خودروهای با دریچه سیمی، خودروهای دارای دریچه برقی را به خاطر تأخیر در عملکرد و همچنین محتاط بودن سیستم کنترلی نمی پسندند.

دریچه گاز موتور خودرو چگونه کار می کند؟

این قطعه مانند یک شیر عمل می کند و به هر میزان که باز شود اجازه ورود هوا به موتور را می دهد. بنابراین هر چه میزان باز شدن دریچه گاز بیش تر باشد هوای بیش تری وارد موتور می شود و به دنبال آن، سنسور مپ (MAP Sensor) و یا سنسور مف (MAF Sensor) تشخیص می دهد که سوخت بیش تری نیز باید تزریق شود. در نهایت، با افزایش میزان هوا و سوخت تزریق شده دور موتور بالا می رود و توان تولیدی آن بیش تر می شود.

مشکلات رایجی که برای دریچه گاز به وجود می آید چیست؟

۱٫ شکستن دریچه

یکی از مشکلاتی که در خودروهای با کارکرد بالا به وجود می آید این است که دریچه درون مجموعه در اثر عمر بالا و همچنین به وجود آمدن خط و خش بر روی قسمت ثابت، قفل کند و در نهایت شکسته شود.

۲٫ خرابی سنسور دما

سنسور دمای به کاررفته در دریچه های برقی ممکن است خراب شود و به دنبال آن به اصطلاح خودرو به خوبی گاز نخورد.

۳٫ انباشت دود

یکی از مشکلات به وجودآمده و رایج در دریچه ها این است که در قسمت نشیمن‌گاه دریچه دوده تشکیل می شود و انباشت آن ها اجازه نمی دهد دریچه به خوبی در جای خود قرار بگیرد و یا جابه‌جا شود.

چگونه می توان دریچه گاز موتور خودرو را شست‌وشو داد؟

برای شست‌وشوی دریچه، هم می توانید آن را جدا کنید و هم می توانید در جایی که نصب شده است شست‌وشو را انجام دهید. در برخی از خودروها شست‌وشوی دریچه گاز در محلی که نصب شده کاری سخت است و بهتر است ابتدا آن را از محل خود باز کنید و در برخی دیگر این کار در همان محل نصب نیز امکان پذیر است. شما می توانید با یک تکه پارچه و کمی بنزین به راحتی این کار را انجام دهید، به این صورت که، ابتدا کمی بنزین و یا اسپری شست‌وشودهنده را درون دریچه پخش کنید تا دوده ها و کثیفی های درون آن با بنزین و یا اسپری شست‌وشو ترکیب شود. سپس بعد از گذشت چند ثانیه کثیفی ها حل می شوند و شما می توانید به راحتی آن ها را با پارچه پاک کنید.

محمد جبارزاده شیاده

پایگاه خبری اسب بخار