مذاکرات ابتدایی برای ورود خودروهای روس به بازار ایران به ثمر نشسته و قرار است که همکاری های خودرویی در این حوزه آغاز شوند، هر چند که هنوز ابعاد آن مشخص نیست و گفته می شود که احتمالاً روس ها با خودروی لادا خود باز هم به بازار ایران خواهند آمد و به تولید مشترک با خودروسازان ایرانی خواهند پرداخت. خودروسازی که از تکنولوژی بالایی برخوردار نیست.

به گزارش خبرنگار اقتصاد آنلاین، ایران و روسیه بر سر همکاری های خودرویی به نتیجه رسیده و قرار است که به زودی مذاکرات بیشتری بر روی تولید احتمالی این خودروها یا شاید هم واردات از این کشور برای محک زدن بازار ایران آغاز شود. 

ایده دولت ایران برای همکاری خودرویی با روس ها چیست؟

اولین بار این خبر را رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران مطرح کرده و از انجام توافقاتی در حاشیه اجلاس سن پطرزبورگ خبر داد. پیمان پاک در واپسین روزهای خرداد، از همکاری خودروسازان ایرانی با روس ها برای تولید خودرو خبر داد و معاون وزیر صنعت،‌ معدن و تجارت با اشاره به امکان برقراری همکاری‌ خودرویی بین ایران و روسیه، گفت: با توجه به اینکه هر دو کشور در تولید رنو کار کرده‌اند، می‌توان امکان راه‌اندازی پلتفرم‌ ال‌نود و ساندرو در ایران را بررسی‌ کرد. 

او البته به تکنولوژی نه چندان قوی خطوط تولید خودرو در روسیه هم اشاره کرده و گفته که با توجه به توانمندی‌هایی که دو کشور در حوزه خودرو دارند، ایران می ‌تواند تکنولوژی خود را در اختیار روسیه قرار ‌دهد و در بخش‌هایی نیز روس ها می‌ توانند تکنولوژی خود را در اختیار ما قرار ‌دهند؛ اما آنچه که مسلم است، در حوزه خودرو هر دو کشور دچار محدودیت هستند، به عنوان برنامه جایگزین واردات، کار مشترک از قبیل تحقیق، توسعه، ارتقای فناری، همکاری مشترک و تجاری‌سازی فناوری را می‌توان انجام داد. 

رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران بیان داشت: در حوزه خودرو نشست‌های مختلفی در زمینه خودروهای تجاری، ون و مینی‌بوس بین دو کشور برگزار شده است و به این نتیجه رسیده‌ایم که در بخش‌هایی ما خریدار کالا از آنها باشیم و در بخش‌هایی نیز آنها خریدار قطعات موردنیاز از ما باشند. 

وی به این نکته هم اشاره می کند که در حوزه خودروهای سواری، موضوعات مختلفی وجود دارد که یکی صادرات قطعات خودرویی است که در ایران تولید می‌شود. وضعیت ما در زمینه ساخت قطعات خودرویی خوب است؛ بنابراین قطعه‌سازان را به روس‌ها معرفی کرده‌ایم و مذاکراتی نیز بین طرفین برای صادرات قطعات خودرو انجام شده است. البته یک‌سری از قطعات موردنیاز ما نیز در زمینه خودروهای سبک توسط روس‌ها قابل تولید است.

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت به این نکته هم اشاره کرده است که هر دو کشور در زمینه تولید خودروهای رنو کار کرده‌اند. ضمن اینکه ما دارای دو پلتفرم خوب ال‌نود و ساندرو هستیم که امکان دارد در بررسی‌های مشترک به این نتیجه برسیم که بتوان آن را دوباره احیا کرد که البته احیای این دو پلتفرم باید توسط تیم‌های فنی بررسی شود؛ اما به‌ هر حال ممکن است دو کشور بتوانند روی پلتفرم مشترک کار کنند. لذا گروه‌های فنی می‌توانند این مساله را بررسی کنند تا در آینده نزدیک در این زمینه به نتیجه برسیم.

ورود روس ها برای رقابت با چشم بادامی ها در بازار خودروی ایران؟

در این میان اگرچه غالب خودروهایی که در خیابان های شهرهای مختلف ایران تردد می کنند ایرانی هستند و کمتر می توان خودروهای خارجی را در شهرها دید؛ اما به هر حال بازار ایران چند ماهی است که حضور خودروهای چینی را پررنگ تر از قبل می بیند و حتی برخی نمایندگی های عرضه کننده این خودروها نیز آگهی های متنوعی را برای جلب مشتری منتشر می کنند. 

در واقع، چند وقتی هست که واردکنندگان خودرو دست به واردات خودروهای چینی زده اند که البته به گفته فعالان این بازار به صورت سی کی دی وارد ایران شده و در برخی از خودروسازان کوچک و بزرگی که در گذشته پیشینه و سابقه همکاری و تولید مشترک با چینی ها را داشته اند مشغول به تولید هستند؛ اما داستان هر چه که باشد باز هم حضور پررنگ چینی ها در صنعت خودروی ایران مشهود است. 

حالا اما قرار است روس ها نیز به بازار ایران وارد شوند و همکاری هایی با صنعت خودروی ایران داشته باشند؛ به نحوی که هم اکنون برخی خبر از انجام هماهنگی ها برای حضور خودروهای روس در ایران به منظور بررسی و انجام تست های لازم هستند تا بلکه بتوانند ایران را به جمع بندی برای تعریف همکاری ها برسانند. 

البته اگرچه خودروهای روسی در دهه های گذشته در بازار ایران حضور داشته اند؛ اما سال ۹۷ هم بحث جدی تری در دولت دوازدهم بر روی همکاری با خودروسازان روس و ورود آنها به بازار ایران مجدد باز شد و پرونده واردات و تولید خودروهای روسی را گشود.

سال ۹۷ بود که مدیر سیاست‌گذاری منطقه‌ای و بین‌المللی سازمان فناوری های پیشرفته روسیه اعلام کرد که لادای روسیه برای تولید و مونتاژ خودروهای خود با ایران گفت و گوهایی را انجام داده است. ویکتور کلادوف، گفت که این شرکت برای تولید و مونتاژ خودروهای خود در بازار بعضی از کشورها مانند ایران آماده بوده و بدین منظور گفت و گوهایی را هم با مقامات ایرانی مربوطه در این زمینه داشته است. اینجا بود که همزمان با عقب نشینی شرکت های خودروساز چینی از ادامه همکاری با ایران، این امیدواری در سال ۹۷ که همزمان با خروج آمریکا از برجام هم بود، به وجود آمد که خودروهای روس بتوانند جای چینی ها را در بازار ایران بگیرند. موضوعی که هیچ وقت به تحقق نزدیک نشد.

آیا چهره شهر با تردد خودروهای روسی جذاب تر می شود؟

آنگونه که کارشناسان صنعت خودرو عنوان می کنند، شراکت آفتوواز با رنو نیسان و سرمایه‌گذاری نیم میلیارد دلاری در تولید لادا لارگوس که خودروی بر پایه همان تندر ۹۰ ایرانی است، به نظر گزینه مشارکت با خودروسازان ایرانی است؛ هرچند تلاش برای دریافت موتور روسی رنو به چند سال قبل بازمی‌گردد که با مخالفت طرف روسی برای تامین به دلیل تحریم‌ها میسر نشد و به نظر نمی‌رسد این مشارکت از باب ورود تکنولوژی کمک چندانی به صنعت خودروی ایران کند، ولی روسیه می‌تواند بازار خوبی برای تولیدکنندگان ایرانی باشد؛ هرچند رقابت با شرکت‌های بزرگ چینی و خودروهای وارداتی چندان ساده نخواهد بود.

خودروساز روس اما «آوتوواز» نام دارد که اصلی‌ترین و مشهورترین محصول آن «لادا» است که بر این اساس، خودروسازی روسیه قرار است راهی را برود که چینی‌ها پیش‌تر رفتند و آن استفاده از خلأ بازار خودرو ایران است؛ به این معنا که خودروسازان چینی در دو مرحله توانستند جای پای خود را در صنعت و بازار خودرو کشور محکم کنند، ابتدا اواسط دهه ۸۰ و مقطع بعدی نیز دوران تحریم‌های اولیه هسته‌ای که در هر دو مقطع، خودروسازی ایران با خلأ مواجه بود.

آنگونه که گزارش های منتشر شده نشان می دهند، مقطع اول به‌دلیل تنوع پایین محصولات و مقطع دوم نیز ناشی از تحریم و خروج خودروسازان معتبر خارجی از کشور و حالا روس‌ها نیز در شرایطی قرار است شانس خود را در بازار خودرو ایران امتحان کنند که هنوز هم سایه سنگین تحریم وجود دارد. 

کمتر کسی از یاد برده است که قبل از تحریم، رنو، پژو سیتروئن، فولکس‌واگن و البته برخی خودروسازان چینی، در ایران فعالیت می کردند و به یکباره بازار را ترک کردند و حالا روس ها با سناریوهایی که با محور مونتاژ و تولید نوشته شده قرار است وارد بازار خودروی ایران بشوند. 

بر اساس گزارش ها، محصولات تولیدی آوتوواز در ۳۴ کشور مختلف از جمله ترکیه، شیلی و کوبا به‌فروش رسیده ‌اند که این موضوع نشان می‌دهد بازارهای بزرگ جهان استقبال چندانی از لادا نکرده ‌اند؛ هر چند که بالغ بر ۶۷ درصد از سهام این شرکت متعلق به رنو فرانسه است. 

البته سال ۹۷ هم شبهات زیادی مطرح می شد که زمینه سازی برای آمدن آوتوواز به کشور بی ‌ارتباط با رنو نبوده و این شرکت می‌خواهد به ‌واسطه شریک روسی ‌اش، به نوعی شبحی از خود در بازار ایران داشته باشد. به ‌عبارت بهتر، ظاهرا رنو قصد دارد حالا که به ‌دلیل تحریم‌ها امکان حضور مستقیم را در خودروسازی ایران ندارد، از مسیر آوتوواز دسترسی به این بازار را حفظ کند تا اگر روزی روزگاری تحریم‌ ها برداشته شد، راحت‌ تر بتواند برگردد.

نکته حائز اهمیت آن است که رنو همواره بر این باور است که ایران به لحاظ جغرافیایی، شرایط مناسبی برای تبدیل شدن به ‌هاب تولید و صادرات خودرو دارد و این شرکت به دنبال تبدیل کردن ایران به مرکز تولید و صادرات خود در خاورمیانه بود.

کارشناسان البته در مورد قیمت خودروهای روسی نیز اما و اگرهای بسیاری دارند، به خصوص اینکه درصد داخلی سازی قطعات این خودروها بسیار پایین بوده و به همین دلیل، وابستگی بالایی به ارز خواهند داشت و از آنجا که نرخ ارز در ایران همواره رو به افزایش بوده و چسبندگی قیمت حتی در زمان هایی که قیمت رو به کاهش هست نیز به چشم می خورد، تامین قطعات از خارج نیز در مقایسه با گذشته بسیار گران از آب در می‌آید و اثر مستقیم این موضوع، خود را روی قیمت تمام شده نشان خواهد داد.

به هر حال باید منتظر ماند و دید که چه سرنوشتی در انتظار همکاری روسیه و ایران در حوزه صنعت خودرو است.