سیستم ترمز یکی از مهم ترین بخش های هر خودروست و برای محافظت از جان خود و دیگران نیاز است تا هر چند وقت یک بار نسبت به درستی عملکرد آن مطمئن شوید و مراقبت های لازم را از سیستم ترمز خود به عمل آورید.

امروز از میان انواع مکانیزم های ترمزگیری، بیش تر از ترمزهای دیسکی (Disc Brake) و کاسه ای (Drum) در خودروها استفاده می شود. البته به کارگیری ترمزهای کاسه ای هم کم کم در حال متوقف شدن بود، اما با شروع تحریم ها، شرکت های خودروسازی به دلیل کم کردن هزینه های تولید برخی خودروها، دوباره از ترمزهای کاسه ای برای چرخ عقب آن ها استفاده می کنند.

به این ترتیب، تقریباً همه خودروهای داخلی و خارجی حداقل در چرخ های جلوی خود از سیستم ترمز دیسکی بهره می برند و به همین دلیل نیاز است دارندگان خودروها راه های مراقبت و نگهداری از سیستم ترمزهای دیسکی را بلد باشند.

طرز کار ترمزهای دیسکی چگونه است؟

سیستم ترمز دیسکی تفاوت زیادی با ترمز کاسه ای ندارد و طرز کارش این گونه است که شما با فشار دادن پدال ترمز و به کمک بوستر ترمز (Brake Booster)، فشار روغن را در صورت داشتن سیستم ABS به سمت پمپ ABS و در غیر این صورت به سمت کلیپر ترمز هدایت می کنید. پس از رسیدن روغن ترمز به کلیپرها، فشار روغن به پیستون های کلیپر نیرو وارد می کند و پیستون ها لنت ها را به سمت دیسک هدایت می کنند. هنگامی که لنت ها به دیسک نزدیک می شوند اصطکاک بین لنت و دیسک باعث می شود از سرعت دورانی دیسک که با سرعت دورانی چرخ یکی است، کاسته شود و به این ترتیب، سرعت خودرو کاهش می یابد.

حتماً بخوانید: انواع دیسک های ترمز و ویژگی های آن ها

راه های نگهداری و مراقبت از ترمز دیسکی چیست؟

۱- جلوگیری از ترمزگیری های شدید

یکی از علت های ترک خوردن دیسک، ترمزگیری های پیاپی و شدید در زمان هایی است که نیازی به شدت بالا در ترمزگیری نیست، زیرا در صورت ترمزگیری های شدید، دیسک در مدت زمان کم تری با لنت ها برخورد می کند. تنش واردشده به دیسک در زمان کم باعث می شود تا به مرور زمان استحکام دیسک کم شده و در نهایت، منجر به شکستن دیسک شود. از طرفی دیگر، ترمزهای پیاپی و شدید آرامش سرنشینان را نیز از بین می برد و از راحتی سواری می کاهد.

حتماً بخوانید: ترمز دیسکی هوا خنک چیست؟

۲- میزان بودن مقدار روغن ترمز و تعویض به موقع آن

یکی از بخش مهم در سیستم ترمزگیری خودرو روغن ترمز است که در صورت نبود آن عملاً هیچ ترمزگیری‌ای صورت نمی گیرد. سطح روغن درون مخزن ممکن است به دلایل مختلف کم شود، به همین دلیل بهتر است هر چند وقت یک بار سطح آن را چک کنید و در صورت نیاز مخزن را پر کنید. اگر میزان کاهش سطح روغن ترمز غیر عادی بود بهتر است به مکانیک مراجعه کنید و مشکل را برطرف کنید. نکته دیگر این است که میزان شفافیت روغن ترمز به مرور زمان کم تر می شود و در زمان مورد نیاز باید تعویض شود تا به سیستم ترمزگیری آسیب نزند. زمان تعویض روغن ترمز در خودروهای مختلف متفاوت است و برای دانستن زمان و کارکرد دقیق آن بهتر است به دفترچه راهنمای خودروی خود مراجعه کنید.  دقت داشته باشید بعد از تعویض روغن ترمز حتماً سیستم را هوا گیری کنید. 

حتماً بخوانید: انواع روغن ترمزها و نکات مهم در مورد آن ها + ویدیو

۳- سرویس به موقع پیستون های کلیپر

پیستون های کلیپر در صورت قرار گرفتن در برابر رطوبت زنگ می زنند و به وجود آمدن اکسید بر روی فلز پیستون ها موجب می شود تا عملکرد پیستون ها به خوبی انجام نشود. از نشانه های عملکرد نامناسب پیستون های کلیپر می توان به میزان مصرف نامتناسب لنت ها، به گوش رسیدن صدای سوت و ترمزگیری نامناسب اشاره کرد.

هنگامی که درون پیستون ها زنگ زد، زمان تعویض آن ها می شود و در طی تعویض پیستون ها، کل لوازم از جمله او رینگ ها (O ring) و پولکی ها نیز تعویض می شوند.

۴- بازدید و بررسی وضعیت دیسک

در بیش تر مواقع در صورت تاب برداشتن دیسک، آن را تراش می دهند و دوباره از آن استفاده می کنند، اما میزان تراش دادن دیسک هم تا حدی امکان پذیر است، زیرا در صورت تراش بیش از اندازه دیسک، از ضخامت آن کاسته می شود و خطر شکستن آن هنگام ترمزگیری به شدت افزایش می یابد. با توجه به این قضیه شرکت های سازنده دیسک، حداقل ضخامت ایمن دیسک را بر روی آن می نویسند و در صورت کم تر شدن ضخامت از مقدار تعیین شده، احتمال بروز خطر به شدت افزایش می یابد.

از نشانه های تاب برداشتن و یا ترک برداشتن دیسک می توان به لرزش خودرو هنگام ترمزگیری اشاره کرد. در صورت احساس شدن لرزش های غیرعادی حتماً به مکانیک مراجعه کنید.

۵- تعویض به موقع لنت ها

یکی از قطعات مصرفی خودرو که باید در صورت تمام شدن فوراً تعویض گردد لنت است. در انتهای گوشته لنت فلز قرار می گیرد و در صورت تعویض نکردن به موقع آن و ترمزگیری در آن شرایط، تماس فلز با فلز ایجاد می شود و صدایی شبیه صدای سوت به گوش می رسد. در این زمان دیسک خودروی شما توسط فلز لنت خش دار می شود و در صورت ادامه داشتن این وضعیت ممکن است تراش کاری دیسک ها جواب‌گو نباشد و نیاز به تعویض دیسک ها به وجود بیاید.

۶- به کارگیری لنت های باکیفیت

یکی دیگر از راه های نگهداری از سیستم ترمز دیسکی این است که از لنت های با کیفیت متوسط و رو به بالا استفاده کنیم، زیرا در لنت های با کیفیت پایین از موادی استفاده می شود که هم بازده سیستم ترمز را پایین می آورند و هم با ایجاد لبه در دیسک موجب می شوند زود از بین برود.

به طور کلی، سیستم ترمز خودرو یکی از بخش های مهم است و حتماً باید به درستی عمل کند تا از بروز حادثه مالی و جانی جلوگیری کند.

محمد جبارزاده شیاده

پایگاه خبری اسب بخار