کمپرسور کولر (A/C Compressor) یکی از بخش های اصلی تهویه خودروست که وظیفه آن مکش گاز کولر کم دما و کم فشار و تحویل گاز کولر پرفشار و پر دماست.

کمپرسور کولر (Air Conditioner Compressor) خودروها کاملاً مشابه کمپرسورهای یخچال کار می کند و وظیفه آن پرفشار کردن گاز کولر یا Refrigerant است. این بخش از سیستم تهویه دارای قطعاتی است که در صورت به مشکل خوردن هر یک از آن ها ممکن است عملکرد کمپرسور مختل شود و سیستم تهویه به خوبی کار نکند.

کمپرسور کولر از چه بخش هایی تشکیل شده است؟

۱- پولی و کلاچ الکترومغناطیسی

کلاچ الکترومغناطیسی به کاررفته در این بخش وظیفه قطع و وصل کردن پولی متصل به میل لنگ را دارد. با روشن شدن موتور، پولی شروع به چرخش می کند اما تا وقتی که کلاچ کمپرسور درگیر نشود کمپرسور شروع به کار نمی کند.

۲- هوزینگ کمپرسور

بخش های اصلی کمپرسور در هوزینگ قرار دارند و بر روی آن شیر ها (Valves) و محل پر کردن روغن (Oil Fill) وجود دارد.

۳- بخش عملکردی کمپرسور که برحسب نوع کمپرسور می تواند رفت و برگشتی، الکتریکی و… باشد. 

کمپرسور کولر چگونه کار می کند؟

پایه و اساس عملکرد سیستم تهویه خودرو به کارگیری گاز کولر یا Refrigerant است. امروز در بسیاری از خودروها از گاز R134a به عنوان گاز کولر استفاده می کنند و این گاز است که در سیستم تهویه خودرو جریان دارد و تغییر حالت آن موجب خنک شدن هوای درون کابین می شود.

همان طور که در بالا گفته شد کمپرسورها ممکن است مکانیزم های متفاوتی مانند رفت و برگشتی (Reciprocating)، الکتریکی (Electrically Driven) و… داشته باشند اما معمول ترین آن ها دارای یک صفحه آبکشی است که به Swash Plate معروف است.

فرم این صفحه به گونه ای است که می تواند حرکت دورانی پولی کمپرسور را به حرکت رفت و برگشتی تبدیل کند و دو پیستون دوطرفه را به حرکت درآورد. هر یک از پیستون هایی که به صفحه آبکشی متصل اند از دو طرف می توانند عمل کنند و فشرده سازی گاز کولر را انجام دهند.

هر یک از سیلندرها دارای دو سوپاپ ورودی و خروجی است که از سوپاپ ورودی گاز کولر کم فشار و کم دما وارد می شود و پس از فشرده شدن، گاز کولر پر فشار و با دمای بیش تر از سوپاپ خروجی خارج می شود.

کمپرسور کولرهایی که دارای صفحه آبکشی (Swash Plate) هستند دو نوع اند، یک نوع از آن ها بدون کلاچ است و نوع دیگر کلاچ دار و بسته به نیاز و میزان لوکس بودن خودرو می توان از هر یک از این دو استفاده کرد.

گاز کولر پس از کمپرسور چه مسیری را طی می کند؟

پس از کمپرسور، گاز کولر پر فشار وارد کندانسور (Condenser) شده و به مایع تبدیل می شود، سپس بخش خشک کننده هوا (Receiver Dryer)، گاز کولر مایع شده را در صورت نیاز نداشتن سیستم تهویه در خود ذخیره می کند و همین بخش است که موجب می شود در فصل سرد با فعال کردن دکمه A/C، هوای درون کابین خشک شود و شیشه ها با بخار پوشیده نشوند. بعد از این بخش، مایع مورد نظر وارد شیر انبساط یا Expansion Valve می شود و میزان جریان آن توسط این شیر کنترل می شود. خروجی Expansion Valve وارد اواپراتور (Evaporator) می شود و گرمای محیط را در آن جذب می کند و به بخار تبدیل می شود. در این بخش هوای تولیدی فن تهویه به اوپراتور می خورد و خنک می شود. سپس هوای خنک شده وارد کابین می شود و دمای کابین کم می شود. در این بخش، گاز کولر مایع شده، گرمای کابین را دریافت می کند و به بخار تبدیل می شود. در نهایت، گاز کولر دوباره وارد کمپرسور کولر شده و فشرده می شود.

برای نگهداری از کمپرسور چه کارهایی می توان کرد؟

• هر چند وقت یک بار بهتر است کمپرسور روشن شود تا بخش های مختلف آن توسط روغنی که درون آن قرار دارد روغن کاری شود.
• شارژ گاز کولر به موقع انجام شود تا میزان گاز کولر همیشه به اندازه موجود باشد و کمپرسور کولر تحت فشار قرار نگیرد.
• در صورت نیاز، تسمه کمپرسور کولر تعویض شود.
• بخش های الکترونیکی سیستم تهویه چک شود تا اطلاعات درست به کمپرسور منتقل شود و موجب نشود تا کمپرسور دائماً در حال کار باشد. سنسور دمای کابین و بیرون خودرو، کلاچ برقی کمپرسور و رله ها از جمله این بخش ها هستند.

حتماً بخوانید: دماسنج های بیرون و درون کابین خودرو چگونه کار می کنند؟

نشانه های خرابی کمپرسور کولر چیست؟

• صداهای عجیب به گوش رسیده از کمپرسور می تواند نشانه ای از خرابی کمپرسور باشد که علت آن به احتمال زیاد از تسمه و پولی است.
• بوی سوختگی ناشی از کمپرسور می تواند نشانه سوختن سیم های درون کمپرسور باشد.
• چکه کردن آب از زیر داشبورد و ریختن آن بر روی کفی ماشین می تواند در اثر گرفتگی مسیر عبوری گاز، سوراخ شدن مسیر عبور و نشت کردن، عمر بالا و رطوبت باشد.
• یکی دیگر از نشانه های عمل نکردن کمپرسور کولر این است که پس از زدن دکمه A/C صدای تیک به گوش نرسد. در این صورت، کمپرسور فعال نمی شود و علت آن می تواند خالی شدن گاز کولر و یا قطع بودن یک بخشی از سیم کشی باشد.
• اگر در فصل های سرد، دکمه بخارگیر شیشه های جلو را فعال کرده اید و سیستم بخارگیر کار نکرد و بخار بر روی شیشه ها باقی ماند، می توان نتیجه گرفت کمپرسور کولر فعال نیست و هوای درون کابین خشک نمی شود تا بخار روی شیشه ها از بین بروند.

محمد جبارزاده شیاده

پایگاه خبری اسب بخار